Ο εκπαιδευτικός πρέπει:
- να διαβεβαιώσει το παιδί-θύμα ότι «δεν ευθύνεται το ίδιο για ό,τι έχει συμβεί»,
- να του θυμίσει ότι το νοιάζεται και ότι ο εκπαιδευτικός μπορεί να το προστατεύει,
- να του πει ότι τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν μόνο αν «σπάσει η σιωπή» και
- να εξηγήσει ότι η κοινοποίηση των περιστατικών εκφοβισμού και βίας στο σχο-
- λείο δεν αποτελεί «κάρφωμα»,
- να συζητήσει το γεγονός στην ομάδα τάξης ως κάτι σοβαρό και ως ευθύνη όλων,
- να κινητοποιήσει την αλληλεγγύη των μαθητών (αυτό καλλιεργείται πριν μέσα από διάφορες ψυχοπαιδαγωγικές δράσεις),
- να προτείνει στο παιδί και στην ομάδα τάξης πρακτικούς τρόπους για την αντιμετώπιση δύσκολων καταστάσεων,
- να ενημερώσει αμέσως τους γονείς του παιδιού,
- να ενημερώσει παράλληλα την ομάδα των εκπαιδευτικών και το διευθυντή του σχολείου, η ακόμη και τον σύμβουλο, αν χρειάζεται
- εάν κρίνεται αναγκαίο, να ζητήσει τη βοήθεια ενός ειδικού ψυχικής υγείας.
Προϋποθέσεις εφαρμογής δράσεων
- εγκαθίδρυση και διατήρηση σταθερής ψυχοπαιδαγωγικής ή συναισθηματικής σχέσης με το παιδί θύμα και το παιδί θύτη,
- διερεύνηση της οικογενειακής δυναμικής και προσέγγισης των γονέων
- Ενημέρωση από ειδικό για τη συγκεκριμένη περίπτωση
- προσέγγιση της σχολικής τάξης ως ομάδας (μικροσύστημα), με τις ανάλογες δυναμικές που πρέπει να προσεχτούν,
- διευκόλυνση της θετικής αλληλεπίδρασης μεταξύ των μελών της ομάδας και της ένταξης των πιο «προβληματικών»/ ανήσυχων/ επιθετικών μαθητών και ψυχοπαιδαγωγικοί χειρισμοί των δυναμικών της ομάδας,
- καλλιέργεια δεξιοτήτων διαβούλευσης και ομαδοσυνεργατικής δράσης
- ανάπτυξη ικανότητας και πρακτικών διαχείρισης κρίσεων,
- έμφαση στη διαπραγμάτευση και διαμεσολάβηση (π.χ. διαμεσολάβηση ομηλίκων)
- αποκέντρωση της εξουσίας, σε όλα τα επίπεδα, «υπευθυνοποίηση» των μαθητών μέσα από την εμπλοκή τους σε διάφορες δράσεις
- Τα στάδια υλοποίησης ενός σχεδίου εργασίας που στοχεύει στην προαγωγή της ψυχοκοινωνικής υγείας των μαθητών στο χώρο του σχολείου σε σχέση με φαινόμενα εκφοβισμού και βίας είναι τα ακόλουθα:
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ
- ΟΛΙΣΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ
- Έλεγχο σχολικού χώρου /Ανάπτυξη στρατηγικών /προγραμμάτων anti-bullying
- Παρεμβάσεις σε όλες τις ομάδες παιδιών (παιδιά- θύματα, παιδιά-θύτες, παιδιά-μάρτυρες)
- Κινητοποίηση του σχολείου
- Παρεμβάσεις σε σχέση με τις οικογένειες θυτών και θυμάτων
- Συμβουλευτική υποστήριξη γονέων και παιδιών-θυμάτων
- Σημαντικότητα ομαδικής διεπιστημονικής συνεργασίας (ψυχολόγου-εκπαιδευτικών-γονέων-ειδικώνν παιδαγωγών)
- Συχνή η υποτίμηση του φαινομένου από την πλευρά του σχολείου
- Ουσιαστικός ρόλος του δασκάλου στην ταυτοποίηση /εντοπισμό και ανάδειξη του φαινόμενου
- Συστήνεται η δυναμική /αποφασιστική λεκτική παρέμβαση στην τάξη (σύντομη /σαφής /απειλητική) για να νοιώσουν τα παιδιά-θύτες ότι το σχολείο δεν αδιαφορεί και υπερασπίζεται τα θύματα
- Με την επανάληψη του φαινομένου και ανάλογα την σοβαρότητα (έκταση /ένταση /επιπτώσεις) ενημερώνεται η διεύθυνση /καλούνται οι γονείς
- Εμπλοκή όλων των εκπαιδευτικών και της διεύθυνσης στη διαχείριση του φαινομένου
- Ενημέρωση από ειδικό στο σχολείο (εάν χρειαστεί)
- Συστήνεται η συνεργασία με ειδικό για τα βήματα που πρέπει να ακολουθηθούν και για τη διαχείριση της επαφής με τους γονείς των παιδιών-θυτών και των παιδιών-θυμάτων
- Συστήνεται η ατομική επαφή ειδικού-παιδιού
- Ενθαρρύνονται τα παιδιά να αναφέρουν παρόμοια περιστατικά (η ανωνυμία τους διασφαλίζεται, ενώ επεξηγείται ότι δεν πρόκειται για «κάρφωμα»)
- Εξήγηση για τις συνέπειες του φαινομένου και για τους τρόπους παρέμβασης
- Ενθάρρυνση των θυμάτων να αναφέρουν το γεγονός
- Απομυθοποίηση του δράστη
